|
si. Ayi. Ayi. El. ag Dosar seneleD
KolkaTa,
29/01/05 :- sentral insticut opH indiyan lefgxyej hoTeTe Dosar seneleD
27/01/05, 28/01/05 ar 29/01/05 hilog huy ena| ona re seter kin TaheN
kana si. Ayi. Ayi. El. Rin jogo uDugiya. Ke. Ranaswami ar ekademik
suTreT dr. malikarjun| ona re sanTazi pa.rsi iDikaTe Tina.g gan
tHa.wka. tHa.wka. ka.mi hor sab ena|
(1)
a.za.muruy (diksnari) benav komiti bereD| novare a.gyureT lekaTe
TaheNnay ma.n ka.nha.y lal tudu|
(2) canoc – 9
jekHa savheD poTob benav| onare a.gyureT lekaTe TaheNnay ma.n joDumoMi
besra| komiti re gel hoz ko TaheNyena|
(3) ol ko
uca.z (transleson) nova re jomsim binTi ar kHerwaz parsonal ko etag
pa.rsi Te ol uca.zog a|
(4) punya.
PaTHam manTar, sili, lahanTi poTRika, siNga.r sakowa ko serma re 10000
taka kaTe ka.wdi gozo nova ko uTHna.w la.giD ko qama|
(5) sanTazi
jornal ko iDikaTe cirga.l a.guy kHa.Tir 75000 taka juzu Doho akana|
nova Do lahanTi poTrika kumut e qameg a|
(6) si. Ayi.
Ayi. El Do sanTazi renag napay napay poTob koy kiriqa ar ajag poTob
muruy korey Dohoya|
(7) sanTazi
roz gota paza renag Tula. pa.yla. ar ona renag sa.ri paNJa la.giD
ka.mi kHa.Tir miD gavTa bereD|
(8) sanTazi
maceT kowag cela akHza bHubanesor re siTuf Din huyug a| onare 60 hoz
maceT ko seleD keya|
(9) opHis ko
Toraw kHa.Tir 30,000 taka juzu menag a|
nepaz re sanTaz ko jaNDe-TaNDE
(ka.yju murmu)
Dumka.,
jHarkaNd, 24/01/05 :- napaz renag jHapa jilla. Kore a.di seDAy kHon
a.di saNge sanTaz gaMa ko menag akaD kowa| Tobe nepaz sorkar ag
cHutki ayO mone kHa.Tir nuku a.di hoz Do ona Disom hoz menTe bako
lekHayeD kowa| ar lekHa akan rehoN ko akowag cas hasa eman jobor nepazi
ko cHadaweD kowa| sorkar re akorin hoz menag ko kHa.Tir nukuwag Duk
aNjom la.giD hoz ge ba.nug kowa| jHapa jilla. Re 1 lak kHon hoN bisTi
sanTAz bira.Dx hoz ko TaheNn kan TaheNj| Tobe nova ko kHa.Tir niT oNde
kHon qir kanTE sanTaz ko eTaf iDig kana menTe nepaz kHon hej lan miD
sanTAz boyha ma.n ka.yju murmu tHen kHon baday qam akana|
“Disom kHobor” Dina.m Din ucHa.nog
la.giD galoc
ra.wlkela,
30/01/05 :- “Disom kHobor” kHobor kagojx Do caNDore bar DHaw ucHa.nog
kan TaheNj| Tobe ceD lekare miD Din Te ucHa.n keya ona iDi kaTe galoc
guru gomke bHobon sektor – 16 re huy lena| eTohob re ma.n budHa.n
ma.rdi seter len peza ko Disom kHobor pahta kHon e Daram leD kowa| ona
Tayom ma.n purno coNDro haNsDag kHobor ucHa.n renag lozay bakHeM leg_a|
seter len peza ma.n ram coNDxro hembroom (kHoboriya. “Di abHniyu mel”)
Dina.m Din ag kHobor renag ka.mi bHa.rwa. hamal ko iDi kaTey carca
leg_a| seter len peza ma.n ramDas murmu (kHoboriya. “DhoriTRi”) abo
savTa re kHobor kagojx renag la.kTi iDi kaTey carca leg_a| seter len
ma.n piTambor ma.rdi, moDon mohon tudu, orjun ma.rdi, orjun murmu,
biswonaTH tudu, pHuDa.n tudu, noren hembrom eman akowag bica.r ko samaf
leg_a| muca.D re ma.n purno coNDxro haNsDag peza ko a.di gunman sarhaw
cal kaTe akHzay bHa:guz leg_a|
jahaNre a.Diba.si Do a.Diba.si ko baf
kana
gOwhati,
asam, 31/01/05 :- asam re sanTaz ko ca bagan kore ko ka.miya| onaTe
unku Do ca a.Diba.si (ti trayibx) menTe ko bika.wug a| Tobe nuku Do roz
Tege ca a.Diba.si ko meTako kana ikHa.n kagojx kolom reDo bafge|
a.Diba.sig la.giD onaTe nuku asam ar bHaroT sorkar tHen ko raged kana|
Tobe nuku Do ca a.Diba.si menTe ko la.yug kanTe a.Diba.si re bako
lekHag kana| sanTAz menTe baf la.yeD kHa.Tir a.Diba.si cHa.tya.r
sorkar hoN palen e muskil akana| cekaTe bHaroT sorkar tHen onkanag
lekHa ge ba.nug a| ja.Ti iDikaTe ko lekHag a jemon munda, kHasi, naga,
sanTaz ar ho eman| nova ko baf oleD kHa.Tir akowag a.Diba.sig ohoge huy
akana|
sapzeT aTre
bin
ka.mi kaTe okoy kuza.y Tis e aTAf akaD a? DHa.rTI re sanam ji~jiya.li
ko ka.mi kaTe ge kuza.y Doko aTaf eD kana| ka.mi iDikaTe joTo hoz
la.giD kuza.y Do Dozom akana| Tina.g ka.mi renag kuza.y Do
a.di lage ar TIna.g ka.mi renag kuza.y Do nase gHa.zik Te qamog a|
ka.mi renag seMa – hudiq iDikaTe hoN kuza.y hoN seMa hudiq ar onka ge
okTo hoN ba.zTi ar kHatoy haTaw keya| a.digan ka.mi re qelog a, hola
ka.mi kuza.y Do Teheq ar Teheq ka.mi kuza.y Do gapa qamog kana|
jHarkaNd Disom qamog, sanTazi pa.rsi ira.l ag DHapre aNgocog Do miD Din
ce roka ka.mi kuza.y Do baf kana| banar renag la.dHa.y ka.mi Do moMe
gel serma Do kHANdaw lena| nova re abo rin hapzam ko ka.mi oto leg_a ar
en enaf kuza.y Do| Tobe ka.mi Do baf caba akana| Teheqag ka.mi ceTan re
gapa hag gele bili Do| abowag pa.rsi lahanTi ocoy la.giD, abowag kukmu
sa.ri ocoy la.giD, abowag sa.ri ka.mi Do Teheq ge la.kTi akana|
sorkar tHen abowag niTaf ka.mi ge gapa hag abowag
kuza.y huy keya|
sanTAz pargana re ol ciki pasnaw
la.dHa.y rihit Te
Dumka.,
sanTaz pargana, 22/01/05 :- sanTaz pargana re ol ciki pasnav la.dHa.y
rihit Te ca.lu akana| sanTaz pargana renag Dumka., gOdda, pa.kuz,
sahebx goNJx eman kore ol ciki pasnav ka.mi ca.s bara ba.ri ca.lu
akana| ona lekaTe 17/01/05 kHon 21/01/05 ha.bij sanTaz pargana kolejx,
dumka. Re ol ciki cemeD akHza udHa.w akana| nova re kolejx koza kuzi
a.di ayma ko seleD lena| “likHon gozhon ciki cHaraw gavTa”, Dumka.
CaNga hoTeTe nova pasnav ka.mi hora Do ca.lu akana| maceT ma.n moDon
murmu, jon soren ar juzha.w ka.mire ma.n robinaTH haNsDag, biswonaTH
ma.rdi, onil ma.rdi Tekowag kurumut menag a|
150 ag SiDu_ka.nhuN hOl ba.ysi
Dumka.,
jHarkaNd, 23/01/05 :- 1885 sale re siDu-ka.nhUN sanTAz hOl Do
sanTaz pargana re jul lena| ona okTo re sahebx sason sirga.D Te huy
lena ona hOl Darakan 30 jun re 150 sal pura.wg kana| ona iDi kaTe 150
ag hOl mahaN Do a.di ra.ska. salag manawog a menTe “gota bHaroT
siDu-ka.nhuN hOl ba.ysi” tHa.wka. akag_a| sanam ponoT kHon nevTa peza
ko nova hOl ba.ysi seneleD reko seleD lena| eTohob re peza Daram Dag
sereq ko a.MTi lena ona Tayom siDu - ka.nhuN lapHaf birDa.gaz
rinij jogo canselar dr. pHotik caNDx hembrom siDu-ka.nhuN Tikinag pHoto
mohor re baha mala araw kaTe akHza kin udHa.w leg_a| seter lan peza ko
muDxre TaheN kana ko dr. DHuni soren (libHarpul, ifloNd), manoTan
saroDa prosADX kisku (beNgol) manoTan gHasiram soren, pHuDa.n ma.jHi
(ra.wlkela) lakHa.y baske, ja.sa.i mar.di (tata) hanuk
haNsDa (kolkaTa) ka.yju murmu (nepal)dr. anoNDx besra (kolkaTa) ar ayma
a.kilan hoz ko| ba.isi renag dHa.rwa.g ar ka.mihora Do laTar re ol ena
:-
dHa.ruwa.g
nova dam
dahe Te ra.ska. le buJHa.weD kana ci abo Do sanTaz hOl reyag 150 ag
bocHor rebo lebeD akana nowa sofgeTe abowag Disom la.giD mayam a.Tu
akaD hajar hajar aborin hapzam kobon uyha.r kowa|
siDo-ka.nhuN hOl mahaN manav reyag jos ar
moTlob
(1) siDo-ka.nhuN janam a.Tu
bHa.gxna.di Do mayam goha qum ocoy ar gota Disom jak reyag hiri jayga
benav ocoy|
* siDo-ka.nhuN wag mutHa.n
reyag gozhon Do miD leka huyug la.kTi kana| nowa mutHa.n Do gota bHaroT
hOl ba.ysi 150 hoTeTe gotag a|
* Disom la.giD DAMe akan bir
boyha kowag mutHa.n gozhon|
* BHa.gxna.di a.Tu re joTo lekan
sokari gozo, jeleka Dag, bijxli, aspaTal ar osar sozok benaw la.giD
sorkar haTaw baTaw ocoyeya|
* BHa.gxna.di a.Tu re Tiliya. Re
menag leka la.wziya. (soynik) asza benaw ocoy|
* SiDo_ka.nhuN rin gaMa buDa. Do
pHurga.l bir benta reyag huDa. Em oco kaTe Tiri-purus penson em ocog
ako|
(2) sanTal bir hopon ko 1855 sanTAz
hOl ar 1857 reyag sipa.hi biDxroho re DAMe yakan jiya.T bir kowag a.Tu
ko senDray|
(3) siDo_ka.nhuN wag mutHa.n
gozhon Do bihar, beNgol ar jHarkaNd reyag rajx ba.ysi ar Dilli reyag
Disom ba.ysi ozag re sajaw Dohog|
(4) pHa.Dx a.ru-ca.li Te pa.si akan
kowag lekHa jokHa quTum kHoj Tolas ar jogaw Dohoy|
(5) jHarkaNd sorkar kHon 2005 Do
siDo_ka.nhuN bocHor qum ocoy|
(6) hoz hoponag pa.rsi, roz
a.ri_ca.li jogaw baqcaw la.giD juwa.n ko ebHenog|
(7) bHa.gxnadi a.Tu re miDtaf maraf
enej da.hi benaw ocoya|
(8) sanTaz pargana – gadda, pa.kuz
bafkaTe Tala uTor DukHin sanTaz pargana huyug ma|
|
|
bHaroT
jakaT siDo_ka.nhuN hOl ba.ysi ka.mi
nova hOl
bocHor manav
la.giD dumka. SanTaz pargana rin a.kilan ar onoliya. iDikaTe nova
hOl
ba.ysi bereD akana| gota bHaroT rin sanTaz hopon ko miD suTa.m re a.wri
bon Tolog ha.bij nova gotHon Do aTra reya okaDo beNgol, bihar, udisa,
asam, baNgxlaDes, nepaz ar ayam totHa kore hoz hopon bo poD Disom
akag_a| sanam koge nova hOl ba.ysi re juza.wg la.giD ba.ysi Doy aNsog
kana|
hOl ba.ysi
reyag mutHa.n
(1) etag rajx
reyag a.Tu Disom re hoz hopon ko hOl ba.ysi benav la.giD Teko nehoNrog
kana|
(2) rajx
Ta.ri re oka ba.ysi gotHonog a onarin a.gyur koDo bHaroT jalkaT hOl
ba.ysi rin gomke ko huyug a|
(3) hOl
ba.ysi reDo joTo
DHorom, somajx a.gyur ko, lakcar rin a.gyur ko, ma.jHi-pargana,
onoliya., sorkari ka.miya. Disom calaw ba.ysi rin a.gyur ko (em. pi.,
em. el. E) nova rin soheD ko TaheNna|
hOl bocHor manaw la.giD ka.mi hora
muMuT ba.ysi seD kHon gota akan DHara lekaTe bHa.gxna.di re pe
mahaN reyag paTa huyug a| ona paTa reDo joTo lekan enej sereq jaTra,
kHeloNd, lakcar enej-sereq Disuwa. Ko uDug soDor reyag Daw menag a|
unuDug reDo sanTaz kowag a.ri_ca.li, horog_baNDe, rohon_sohon ko
soDorog a|
(1)
paTa Do pe Din, 30 jun ehobog a ar 2 julay re muca.Dog a|
(2)
paTa udHa.w Do bHaroT rin maraf gomke manoTan e. pi. je. ObDul kalam
hoTeTe ar uni bafre manoTan rajopaz jHarkaNd rin hoTeTe huyug a|
(3)
udHa.w Do 30 jun 11 tazaf re huyug a|
(4)
udHa.w jokHej Tazam dahar reDo Dilga.riya. ko ar gota bHaroT kHon hej
seter akan kowag Daram Dag Tazam monoT peza samaf re huyug a|
Tazam dahar
(1) Tazam dahar
reDo bHaroT jakaT rin hoz hopon ko seleDog gota akana|
(2) SiDo_ka.nhuN
Doba.tiya. dumka. KHon bHa.gna.di ha.bij 105 ki. mi. hor Disom Dula.z
Doz ko Tazam iDiya| nova Tazam dahar re TumDag, tamak, siNga, sakowa,
enej sereq Doz ar gaynaha koko nevTa oco akana|
(3) nova re seleDog
kowag jom jira.wg la.giD Do seMa ba.ysi yag Taren re TaheNna|
(4) Tazam dahar re
seleDog kowag quTum 20 jun ha.bij hOl ba.ysi reyag a.pHis hOl Bhobon
kHijuriya. Dumka. Re dak el (citHI) Te baday oco lepe|
(5) Tazam Doz kowag
sohoD goz la.giD ba.ysi sen kHon sagaz ga.di renag juga.z menag-a,
juga.z savTe kubra.jx Doz, kHobor kagojx cHapa kowag Doz, ti. bHi.
PHoto Doz ar mayik sade Doz hoN sav Teko TaheNna| ruwa.z la.giD lekHa
ocowakan ko la.giD ga.di motor reyag juga.z TaheNna|
(6) SanTaz pargana
reyag godda, sahebxgoNjx ar pa.kuz jilla. KHon Tazam Ten kowag juDa.
JuDa. Doz TaheNna, ona jilla. Rin Doz koDo dumka. KHon calag kan Tazam
Doz savge nowa ko jayga reko qapam seleDog a|
Pa.kuz jilla. :- litipaza re|
Godda. Jilla. :– DHorompur moM re|
SahebxgoNjx :– barhat re|
QiDa. TaheNn ar jom_qu reyag juga.z
26/06/05 hilog
SiDo - ka.nhuN Doba.tiya.
dumka. KHon 6 tazaf seTag Tazam dahar mohoNdag a| 9 tazaf baske cHok
guhiya jHor re| 12 taza katHikuNd seterog jom ar jira.w qiNDa. TaheNn|
27/06/05
hilog
5 tazaf katHikuNd kHon mohoNdag a| 9 tazaf baskeyag, gopikaNDor re| 12
tazaf majan jom jira.w jiya.pa.ni re| 4 tazaf mohoNdag 7 tazaf a.yub
sohorgHa.ti re seterog jom ar qiDa. jira.w|
28/06/05 hilog
5 tazaf mohoNdag sohor gHa.ti
kHon| 9 tazaf baskeyag litipaza re| 12 tazaf dahar na.Mgi re majan ar
jira.w| 4 tazaf mohoNdag 6 tazaf Dhorompur seterog ar qiDa. jira.w|
29/06/05
hilog
5 tazaf Dhorompur kHon mohoNdag| 9 tazaf kusumba. Re baskeyag| 12 baja
barhat seterog ar qiDa. TaheNn|
30/06/05 hilog
5 tazaf barhat kHon mohoNdag|
7 tazaf bHa.gxna.di seterog| gota paza kHon hijug peza ko| etag rajx
rin seleDog peza koDo 25 jun 2005 dumka seterog la.giD ba.ysi seD kHon
ko nevTa ocog kana| siDo-ka.nhuN lapHaf birDa. Gaz reyag sobHa ozag re
a.yub 7 tazaf ATaf Daram la.giD gota akana|
gozo harom
nova hOl mahaN manav la.giD ar ka.mi hora pura.w la.giD Dan ar caNDa Do
nofka leka gota akana|
cupuD cawle :
(1)
mimiD gHaroNjx kHon miD cupuD cawle ar 150 puysa. haTaw Tuluj a.Tu
gomke (ma.JHI hazam) gHaroNjx el hoNy benava, nova reyag hisa.b Do blok
Ta.ri re benav akan hOl ha.ysi rin kHajanci tHen Dohog a|
(2) gozo sohoD
la.giD Do rusiD buhi benav akana ar Tina.g huy Dazyag gozo sohoD haTawg
a| nova reyag hisa.b Do blok ar jilla. Ta.ri re kHajanci jima. Re
TaheNna|
(3) kupon – bHeja
kulag hoz ar sanTaz somajx la.giD danDok kan sorka.ri ka.miya., ba.nij
bepar, rajxniTi gomke ko tHen kHon ba.zTi gozo qamog aNsTe 1001/- taka
reyag kupon benaw akana| nova reyag hisa.b kiTa.b Do seMa ba.ysi rin
kHajanci ar cayreT jima. Re TaheNna|
nova Dan TeDo bHa.gxnadi paTa, Tazam dahar ar peza ko Daram eman ko
sambazawog a, rajx sorkar, Des sorkar reyag porjoton gavTA, jon
somporko gavTa, sowasTHo gavTa, samuDayik bikas ar qu_Dag gavTa sav
jonozawg la.giD ponTHa menag a ar taka puysa. gozo qam la.giD arDas ar
nevTA kul la.giD gota akana|
DHaNDxza ga.di sav motor saykel tHokor
Ra.wlkela, raja munda, 23/01/05 :- motor saykel Te ra.wlkela kHon
bHoNjx Disom Te calag kan okTore samaf seD kHon hijug kan DHaNDxza
ga.di sav tHopokor renTe miD hoz Do oNdegey goj ena| ga.di re pe hoz ko
dobol lena| ako samaf Te miDtaf motor ga.diy Da.z leDa| Tobe samaf kHon
hijug kan DHaNDxza ga.di hor e azag ay kan TaheNj| ona qelTe motor
saykel bala Do parom goDog e Dis. KeD Te ga.di Tay rihit keg_a| Tobe
samaf kHonag DHaNDxza g.adi hijug Do bay qelqam leD TaheNj| aDo tatka
ge ona DHaNDxza ga.di seter ena ar samaf Dapram ge tHopokor huy ena|
nuku motor saykel re coga lan daybor gHonosyam hembrom Do oNdegey bohog
Tay gejer enTey goj ena| ar pa.cHla. re Duzub lan kin Do ra.wlkela seMa
aspaTal Teko a.gukeD kina| kHonosyam hembrom Do ra.wlkela ka.rgaz rey
ka.mi kan TaheNj|
Bonsi soren boNga Tala
Lugu buru gHanta baze, (lalpa.niya., jHarkaNd) 28/01/05 :- calawen
22/01/05 hilog bonsi soren a.Tu kormata:d (bokaro) acka gey boNga
Talayena| hozmo re blod presar ajar TaheN kana| ajag umer Do 55 serma
gan huy lena| lugu bOrO gHanta baze DHorom gaz ren parseT lekaTe kin
TaheN kana| savTe nova ade pase ren savTa susa.riya. hoNy TaheN kana|
ona kHa.Tir nova DHorom gaz re a.di maraf noksan huy akana| ona kHa.Tir
Te DHorom gaz a.di mulin re menaya| ajag maMaf odok re a.di ayma
ga.kHuz hoz ko seter lena| manoTan monTRi moDHulal sif, teklal mahTo
(em. pi) ar DHorom gaz rin sanam ga.gHuz hoz ar lugu bOrO puhu leka Des
Disuwa. Ko relaw seter lena|
raybar
(1)
soren kuzi la.giD esel marsal cHATa Dare la.kTi| cHaTa Dare Doy bay
nukri ca.kri kag rehoN ko rebena|
(2)
baske koza, inkom teks, ra.wlkela rey nalha kan la.giD esel usul kuzi
ba.hu na.piT la.kTi| a.Tu Disom Do kotok bajar|
*
kusi kupusi re, gonpon, ol pazhaw re aMgo rakab menag a|
sa.ga.y
sa.ri la.giD Disom kHobor sav sa.ga.y Dohoy pe|
hoz hopon boNga Daze
dukurdiha, haTa 25/01/05 :- boNga kHa.Tir hoz Do sim, sukri, merom
boDa, bHidi eman ko DaMe kowa| ikHa.n dukurdiha. A.Tu rinij hoz miD
giDxra.y boNga keDeya| uni hoz Do kukmu Te boNga sav ropoz lekaTe ozag
sur rinij miDtaf giDxra. Doy boNga leDeya| Tobe nova kaTHa baday kaTe
a.Tu hoz uni hoz a.di usTa.y ko kusTa.n keDeya ar Diku oza reko hawal
KaDeya| Diku ozag rehoN usTa.ye ula.t palate pazawen kHan joTo kHaTay
heN sika.r lena|
gozo sohoD
2 taka sumuF,
sapzeT madwa,
Disom kHobor,
ma.n buDHa.n ma.rdi,
ma.n la.kHa.y baske
E-Mail: wesanthals@yahoo.com
|
|